13 Ağustos 2013 Salı

Bağlantı - M. T. Anderson

Orijinal ismi Feed olan 2002 tarihli Bağlantı kitabı, ABD Ulusal Kitap Ödülü finalistlerinden biri olup, Bağlantı'ya direnen herkese adanmıştır.

Kitaptaki tanımı ile bağlantı günümüz internet bağlantısının beynin içindeki halidir. Aynı zamanda bilgisayar da olan bağlantı, beynin işlevlerinin de bağlı olduğu bir santral gibi çalışır. Bu yeni dünyada şu an AVM'ye girer girmez telefonumuza yağan mesajlar kafa içinde yankılanmakta, insanlar birbiriyle yan yanayken bile konuşmayıp birbirlerine sohbet açmakta, sessizliğin hakim olduğu diskoda frekansını ayarlayan herkes, müziği duyup dans etmektedir. Arabaların yerini havada uçan uçtaşıtlar, popüler tatil beldelerinin yerini gezegenler ve Ay, kesilen ağaçların yerini ise daha verimli olduğu iddia edilen hava fabrikaları almıştır.

Gençlik edebiyatı alanında ün yapan yazar Matthew Tobin Anderson, kitabı bir grup gencin üzerinden, özelde de anlatıcı genç çocuk ile kız arkadaşı Violet üzerinden anlatmaktadır. Anlatıcı çocuk eğlenceden başka şey düşünmeyen, aklı havada arkadaşları ile tatile gider ve orada tuhaf ve akıllı Violet ile tanışır. Farklı koşullarda büyüyen ve hem diğerleri gibi olma özlemi duyup hem de aptallıkları yüzünden onları küçümseyen ve aptallıklarını çocukların yüzlerine vurmaktan çekinmeyen Violet, grubun kalanı ile anlaşamasa da anlatıcı çocuk ile çıkmaya başlar. Violet, bağlantıya bağımlı olarak ve onu aldatmaya çalışarak kendi direnişinin ikilemini yaşamaktadır. Ayda karşılaştıkları bir bilgisayar korsanı ile olayların akışı değişir.

Dünya düzeni hiç değişmemiştir. Bağlantı sahibi olmak için yeteri kadar parası olmayanlar, bir bakıma kendini dışlanmış hisseder. Sonradan takılan bağlantılar güvenli değildir. Hali vakti yerinde doğmayan için hayat zordur. Bağlantılı doğanlar ise bağlantıyı kullanmaktan beyinlerini kullanmaya fırsat bulamazlar.

İlk olarak kitabın baskısı ile ilgili şunu belirtmeden geçemeyeceğim; boyutları, yazı fontu ve düzenlemesi ile insanda okuma isteği uyandıran çok sevimli bir kitap. İçi içinse aynı şeyi söyleyemeyeceğim. Hayli ilginç olan konusunun yarattığı beklentileri karşılamıyor kanımca. Bölümler kısa kısa olmasa biraz zor okunur bile diyebilirim. Dili de gençlerin ağzından yazıldığı için sürekli "...falan oldum, inanmoyoromya, car car car" gibi deyişler içeriyor ki ben pek hazzetmedim. Kafa içinde bağlantı meselesi akla ister istemez Zeitgeist filminde iddia edilen beyne çip mevzusunu getiriyor. Kitabın anlamı da -bir uyarı mı yoksa bir normalleştirme çabası mı olduğu- muğlaklaşıyor.