Sabahattin Ali'yi ve o donemin ruhunu/durumunu Cetin Yetkin'in Karsidevrim kitabinda detaylica okumus ve Sabahattin Ali'nin oldurulmesine, mezarinin bile belli olmamasina cok uzulmustum. Sabahattin Ali'nin arkadaslariyla beraber cikardiklari Marko Pasa gazetesi donemin siyasetini cok elestirdigi icin ya gazete surekli kapatiliyor ya da yazarlari tutuklaniyordu. Bu sebeple gazetenin basinda yazarlari tuttuklu degilse cikar gibi bir ibare oldugundan bahsediyordu.
Icimizdeki Seytan'da olay orgusu yer yer daginik, ama guzel tespitler var ve anlatimi cok ustaca. Babasi olen Macide, akraba evindeyken kapi onune konur, aslinda hakarete ugrar ve evi terkedip gider. Uzaktan akrabasi Omer, bu durumdan once Macide'yi vapurda gorup ilk bakista asik olmustur ve sonra da uzaktan akraba olduklarini ogrenmistir. Macide akraba evinden ciktiginda kapida Omer'i gorur ve evlenmek uzere onunla birlikte yasamak icin dairesine tasinir. Omer akli bes karis havada havai ve sorumsuz bir genctir. Her turlu isi savsaklamaktadir, memuriyet hayatini da dahil. Gecim sikitisi yasayan cift; ondan bundan borcla gecinecek sonrasinda olaylar daha kotu noktalara varacaktir.
Omer ve arkadasi iki farli ucu temsil eder, biri hayalci, digeri hirsli bir makyavelist. Cevrelerindeki yazar cizer takimi daha da beter tiplerdir, ki bu kisilerin aslinda gercek hayatta Peyami Safa ve Nihal Atsiz oldugu ile ilgili iddialar vardir. Sabahattin Ali onlari elestirmek icin kitaba karakter olarak eklemistir. Bu anlamda iyi bir aydin elestirisi vardir. Sabahattin Ali, bu kisilerin hayattan ve toplumdan kopuk, kendi fikirleri yerine bati fikirlerini ezberleyip soyleyen, ozgun fikirleri olamayan zavallilar olarak resmeder. Macide ise halktir, ama etrafinda dogruyu bir turlu bulamaz. Akrabasinin evi bayagidir, insanlar kucuk hesaplar pesindedir. Omer ve cevresi bohemlik adi altinda sacma sapan yasar, kimseye faydasi olmayan tiplerdir. Akli basinda tek bir kisi vardir o da eski muzik ogretmeni Bedri'dir. Zaten cogu elestiri ve tespit de onun agzindan dile geitirilmistir. Kurk Mantolu Madonna kadar iyi bulmadigim, biraz depresif ama toplumla ilgili elestirileri ve tespitleri ile degerli bir kitap.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder